3. 28η Οκτ., Κατοχή, Αποζημιώσεις, 29/10/2011

(VideoLink1) (VL2) (VL3) (VL4) (VL5) 
Παρουσίαση: Κώστας Βέργος

Συνομιλούν και παρεμβαίνουν: 
Γιώργος Ζούμπος, καθηγητής, δ/ντής 2ου Γεν. Λυκείου
(βιντ) Φίλης Κορωνάκης, αντιστασιακός
(βιντ) Λίνος Σούσης, πρ. Ισραηλιτικής Κοινότητας Κέρκυρας
(τηλ) Μανώλης Γλέζος
(τηλ) Ιωάννης Πατσαντάρας, Δήμαρχος Διστόμου
Αυτή η 28η Οκτωβρίου είναι ξεχωριστή, γιατί για πρώτη φορά, μετά τον πόλεμο και την κατοχή, βρίσκεται η χώρα μας σε μια τόσο δεινή θέση. Η συζήτηση θα περιστραφεί γύρω από το 'Όχι', το έπος, την τριπλή κατοχή, την Εθνική Αντίσταση και το πρόωρο αγγελτήριο του Εμφυλίου. Οι τοπικές αναφορές θα αφορούν την τοπική Αντίσταση, τους εδώ αλλεπάλληλους βομβαρδισμούς από εχθρούς και συμμάχους, τον τριήμερο εμπρησμό της πόλης (καταστροφή Δημοτικό Θέατρο, Ιόνιος Ακαδημία) τον Σεπτέμβριο του 1943 καθώς και το μάλλον ξεχασμένο θέμα του σχεδόν ολοκληρωτικού ξεκληρίσματος της Ισραηλιτικής κοινότητας της Κέρκυρας. Το ζήτημα των αποζημιώσεων δεν τίθεται από εμάς ως λογιστική αξίωση, αλλά ως ζήτημα λογικής και ιστορικής αποτίμησης.

Μανώλης Γλέζος, 2006, Εθνική Αντίσταση 1940-1945, Αθήνα: Εκδ. Στοχαστής.
  «Το μεσημέρι της 2ας Μαΐου 1941, ο 17χρονος μαθητής της Ε΄ Γυμνασίου του Βαρβακείου από τη Βυτίνα, Μάθιος Πόταγας, πετάχτηκε άοπλος στη μέση του δρόμου, ύψωσε το χέρι και φώναξε στη φάλαγγα των αρμάτων μάχης των ναζί που έφτασαν στη γέφυρα Κουτρουμπή, στο δημόσιο δρόμο, που περνούσε έξω από τη Βυτίνα: «Σταθείτε. Δεν θα μας σκλαβώσετε. Είμαι εδώ μόνος. Αλλά η Ελλάδα ολόκληρη ακολουθεί». Έκπληκτος ο διοικητής της φάλαγγας, ρώτησε το διερμηνέα, τι λέει αυτό το παιδί. Όταν ο διερμηνέας του εξήγησε, ο διοικητής με το αυτόματό του σκότωσε τον Πόταγα. Αλλά δεν έφτανε στον ναζί αξιωματικό μόνον ο θάνατος. Διέταξε τους στρατιώτες του και με έναν ογκόλιθο συνέθλιψαν το κεφάλι του νέου που τόλμησε να υψώσει το ανάστημά του απέναντι στο Γ΄ Ράιχ και το στρατό του...»
   Η αντίσταση του ελληνικού λαού στον κατακτητή, σηματοδοτεί την ίδια την εθνική ταυτότητά του και την εθνική ύπαρξή του. Γιατί παρουσιάζει το εκπληκτικό φαινόμενο της καθολικότητας. Η καθολική σχεδόν συμμετοχή σ’ έναν αγώνα άνισο, αλλά έμπλεο από τόσα υψηλά ιδανικά, προσδιορίζει τον εθνικό και τον πανανθρώπινο χαρακτήρα της ελληνικής Εθνικής Αντίστασης. Ο Μανώλης Γλέζος γράφει πως «όταν λέμε Εθνική Αντίσταση δεν εννοούμε μόνον εκείνους που συμμετείχαν ενεργητικά στον αγώνα, ή ανήκαν σε αντιστασιακές οργανώσεις. Δεν λογιάζουμε μόνον τους αντιστασιακούς, αυτούς που παίζαν τη ζωή τους κορώνα γράμματα, κάθε μέρα, τους πρωτοπόρους, τους τολμηρούς, τα παλληκάρια, τους μπροστάρηδες. Όταν αναφερόμαστε στην Εθνική Αντίσταση, όταν μιλάμε για Εθνική Αντίσταση, δεν εννοούμε μόνο τους φυλακισμένους, τους ομήρους, τους εκτελεσμένους. Συμπεριλαμβάνουμε όλους όσους αντιστέκονταν, με οποιονδήποτε τρόπο στον κατακτητή. Όλους εκείνους οι οποίοι με την ανυπακοή τους να πειθαρχήσουν στις εντολές του κατακτητή, με την άρνησή τους, με την εναντίωσή τους να αποδεχτούν οποιαδήποτε εντολή του, δεν υπέκυπταν, αλλά αγωνίζονταν. Αντίσταση έκανε και ο μαχητής και εκείνος που δεν πίστευε σε όσα του κανοναρχούσε ο κατακτητής. Αντίσταση έκανε κι όποιος έδινε μια μπουκιά ψωμί στον πεινασμένο και μια κούπα νερό στον διψασμένο να ξεδιψάσει…»
   Η Εθνική Αντίσταση 1940-1945 του Μανώλη Γλέζου δεν είναι ένα ακόμη βιβλίο για την Εθνική Αντίσταση που έρχεται να προστεθεί στην ήδη υπάρχουσα βιβλιογραφία, αλλά ούτε και ένα επιπλέον βιβλίο που έρχεται να εμπλουτίσει την πολύπλευρη εργογραφία του. Για τον ίδιο είναι ένα έργο ζωής. Για την ιστοριογραφία της πατρίδας μας αποτελεί προσφορά.
   Η ανάγκη να απαντηθούν τα πολλά ερωτήματα που έχουν δημιουργηθεί για την εποχή αυτή - τον δεύτερο μεγαλύτερο σταθμό της ιστορίας του νεοελληνικού έθνους μετά την Επανάσταση του 1821 - οδήγησε τον Μανώλη Γλέζο στη συγγραφή αυτού του βιβλίου. Η ανάγκη του επίσης για αποσαφήνιση των ιστορικών γεγονότων και αποκατάσταση της αλήθειας, καθώς ο ίδιος είχε βιώσει αδιάλειπτα τα γεγονότα από το 1940-1945 και είχε συμμετάσχει ενεργά σ’ αυτά, τον ώθησαν στο να καταγράψει μέσα στο μοναδικό αυτό για το είδος του έργο, το «διάγραμμα» της καταπληκτικής ανάτασης του ελληνικού λαού, την Ιστορία της Εθνικής Αντίστασης.
   Τι περιεχόμενο είχε η αντίσταση; Ποιοι ήταν οι στόχοι της;
   Ποιος ήταν ο χαρακτήρας της;
   Ποιες αιτίες γέννησαν την αντίσταση;
   Ποιες οι δυνάμεις που συμμετείχαν σ’ αυτή;
   Ποιο είναι το ιδεολογικό υπόβαθρο, η ιδεολογία της αντίστασης;
   Ποιες μορφές αγώνα χρησιμοποίησε;
  Ο Μανώλης Γλέζος μελετά εξονυχιστικά την εξάχρονη ιστορία του τόπου μας 1940-1945, εκφράζοντας εξαιρετική πρωτοτυπία σε απόψεις και θέσεις. Στην μελέ-τη του παρουσιάζονται και οι τρεις φάσεις της Αντίστασης:
   Το μεγάλο ΟΧΙ και η πάνδημη συμμετοχή του ελληνικού λαού στην απόκρουση των εισβολέων το 1940-1941.
   Η συμβολή του ελληνικού λαού στην Μάχη της Κρήτης, όταν το δικτατορικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου κατέρρεε.
    Η ανάληψη του αγώνα Εθνικής Αντίστασης από τον ελληνικό λαό, όταν το εθνικό κράτος είχε καταλυθεί από το κατοχικό κράτος.
    Στο βιβλίο του ο Μανώλης Γλέζος, στηριζόμενος στην εξαντλητική αναδίφηση των στοιχείων, καταδεικνύει τον πραγματικό πρωταγωνιστή, που ήταν ο ελληνικός λαός και αποκαθιστά την Αντίσταση ως αυτογενή και λαογέννητη. Οι 349 αντιστασιακές οργανώσεις, που για πρώτη φορά παρουσιάζονται συνολικά στο αναγνωστικό κοινό, αποτελούν ένα σημαντικό ιστορικό υλικό, χρήσιμο όχι μόνο στον φιλίστορα αναγνώστη, αλλά και τον ίδιο τον ιστορικό της περιόδου. Ο αναγνώστης που θα θελήσει να εγκύψει στο βιβλίο αυτό θα πρέπει να γνωρίζει ότι δεν έχει να κάνει με ένα συνηθισμένο βιβλίο ιστορίας, όπου εξιστορούνται γεγονότα και δίνονται, δίκην συνταγής, απαντήσεις στα ερωτήματα. Αντιθέτως, έχει να κάνει με μία έρευνα που θα τον θέσει σε εγρήγορση, κάνοντάς τον να αναλογιστεί πάνω στη σημασία της γνώσης και της κατανόησης του παρελθόντος.
   Όμως, ένα βιβλίο δεν είναι μόνο περιεχόμενο. Είναι – ταυτόχρονα – λόγος και μορφή. Στην περίπτωσή μας, η ιστορική παράμετρος δένει οργανικά με την λογοτεχνική. Ο Γλέζος δίνει στην μείζονα αυτή εργασία του τον καλύτερό του εαυτό και παραδίδει ένα έργο που αποδεικνύεται εξίσου σημαντικό ιστοριογραφικό εργαλείο, όσο και συναρπαστικό αφήγημα.
   Το έργο απλώνεται σε 1272 σελίδες και κυκλοφορεί σε δύο, συνεχόμενους, δεμένους τόμους, που πλαισιώνονται από πλήθος ντοκουμέντων και φωτογραφικού υλικού που καλύπτουν τις βασικότερες και ουσιαστικότερες πτυχές της περιόδου και των πρωταγωνιστών της.

………………………………

Does Germany Owe Greece $95 Billion from WW II?

By Sven Felix Kellerhoff / Die Welt / Worldcrunch Tuesday, Sept. 20, 2011

In the debate about the possible bankruptcy of the Greek state, one largely dormant argument has resurfaced with increasing frequency: the widespread damage inflicted by the Nazi regime during World War II means that Germany still owes Greece major wartime reparations.

While the claims for payment of damages are based on very real facts, one could argue that over the course of 60 years or so, those claims have been satisfied under international law.

What is at stake? Without having been provoked, the Wehrmacht — the Third Reich's armed forces — took over both Greece and Yugoslavia on April 6, 1941. In both countries, German soldiers set up a brutal occupation regime. As was usually the case in European nations invaded by the Germans, the high cost of the occupation was borne by the occupied country — and the Greek economy was plundered through forced exports.

This resulted in galloping inflation and a radically lower standard of living for Greeks. Additionally, the Third Reich forced the Greek National Bank to lend Hitler's Germany 476 million reichsmarks interest-free.

After Germany's surrender, the Allied powers organized the Paris Conference on Reparations in the fall of 1945. Greece laid claim to $10 billion, or half the total amount of $20 billion the Soviets suggested that Germany pay.

The suffering caused to Greece by the Nazis is undeniable. Yet at the same time, human suffering cannot really be measured. Independent historians unanimously agree that the total economically measurable damages suffered by Greece as a result of the German occupation, in both absolute numbers as well as proportionate to the population, put Greece in fourth place after Poland, the Soviet Union and Yugoslavia.

At the Paris Conference on Reparations, Greece was finally accorded 4.5% in material German reparation and 2.7% in other forms of reparations. Practically, this meant that Greece received mainly material goods — like machines made in West Germany — worth approximately $25 million, which in today's money amounts to as much as $2.7 billion.

However, the stipulations made at the Paris conference were all but irrelevant given that the U.S. opposed heavy economic penalties. U.S. leaders recalled what happened after World War I, when Germany's first democracy, the Weimar Republic, was massively weakened economically by having to pay off reparations. Indeed, one of the consequences of this policy was the rise of Hitler.

All Four Allies Agreed. That is why under the terms of the 1953 London Debt Agreement, reparation payments were put off until a peace treaty was signed. That finally happened in 1990, which didn't require Germany to pay further reparations to other countries like Greece.

Greece accepted the treaty, though clearly it had little choice. After decades of partnership with Germany (Greece has been a member of NATO since 1952 and associated with European organizations since 1961), it would have been politically difficult to demand huge reparations — although the issue of compensation was periodically raised by Greek politicians, mostly to score points in domestic politics.

And yet payments were made over the years — at different times and from different pots — including as much as $41 billion since 1949, although given the variety of agreements that were reached, it's impossible to say with certainty.

Independent from all other claims, the Federal Republic of Germany did pay compensation to individual victims of Nazi crimes. On March 18, 1960, an agreement was signed between Greece and West Germany to the effect that Germany would pay 115 million deutsche marks to Greek victims of the Nazi occupation. The agreement was made under the stipulation that no further claims for individual damages would be accepted.

However, claims from the descendants of Greek victims continued to be made. The best-known case was made by children of the residents of a village called Distomo who were killed on June 10, 1944, in what the Germans called a "retaliatory strike." In 1997, they received a verdict that they were entitled to €37.5 million in damages from Germany. After much legal wrangling, the case is now before the International Court of Justice in the Hague.

Another legal issue that has surfaced concerns the 476 million reichsmarks lent against its will to Germany by the Greek National Bank during the war. If this were to be considered a form of war damage, then in principle it would be subject to reparation — except that according to the 1990 treaty, Germany would not have to pay it. If the money were, however, to be considered a normal credit, then Greece would be entitled to get the money back.

Without interest, the amount in today's money would amount to $14 billion. With interest at 3% over 66 years, that would come to at least $95 billion. The problem is this: even partial recognition of such a debt would create a precedent that could bring untold claims in its wake.